Дзермант: абыходжанне Польшчы з мігрантамі супярэчыць каштоўнасцям і праву ЕС
Фота з архіва
21 кастрычніка, Мінск . Дзеянні Польшчы ў адносінах да мігрантаў супярэчаць каштоўнасцям і праву Еўрапейскага саюза. Такім меркаваннем з газетай “СБ. Беларусь сегодня” падзяліўся палітолаг Аляксей Дзермант, .
“Польскія кіруючыя эліты на чале з прэм’ерам Матэвушам Маравецкім свядома ідуць на канфлікт з кіраўніцтвам ЕС. Канстытуцыйны суд Польшчы прыняў рашэнне аб тым, што еўрапейскае права мае прыярытэт над нацыянальным. Кіраўнік Еўракамісіі Урсула фон дэр Ляен рэзка асудзіла гэта і абазначыла некалькі варыянтаў адказу Бруселя на дзеянні Варшавы. Па-першае, гэта рашэнне польскага Канстытуцыйнага суда можа быць аспрэчана ў судовым парадку праз еўраінстанцыі. Па-другое, на Польшчу можа быць аказаны націск праз скарачэнне фінансавання. Па-трэцяе, гэта прымяненне 7-га артыкула Лісабонскага дагавора, што дапускае ўвядзенне санкцый супраць дзяржавы – члена ЕС, якая парушае фундаментальныя правы еўрапейскіх грамадзян”, – нагадаў эксперт.
Паводле яго слоў, канфлікт разгортваецца значны і выспяваў ён даўно, паколькі і раней некаторыя дзеянні і рашэнні ўлад Польшчы выклікалі вялікія пытанні ў еўрабюракратыі. “Масла ў агонь усёй гэтай сітуацыі падлівае і сітуацыя з мігрантамі на ўсходняй граніцы Польшчы. Насуперак узятым на сябе міжнародным абавязацельствам і еўрапейскаму праву польскія ўлады фактычна займаюцца проціпраўнай насільнай дзейнасцю ў адносінах да неабароненых асоб. Варшава прымае нацыянальныя законы, якія дазваляюць такое абыходжанне і выдварэнне мігрантаў са сваёй тэрыторыі. Гэта відавочна супярэчыць каштоўнасцям і праву Еўрапейскага саюза. І каб хоць неяк апраўдаць такія паводзіны, Польшчы неабходна вывесці сябе з міжнароднай юрысдыкцыі і зацвердзіць прыярытэт нацыянальнага права, які дазваляе ігнараваць патрабаванні агульнаеўрапейскага закону”, – сказаў Аляксей Дзермант.
Ён лічыць, што Польшча цяпер займаецца юрыдычным сепаратызмам для таго, каб апраўдаць свае дзеянні, якія груба парушаюць правы чалавека і міжнародныя нормы абыходжання з бежанцамі і мігрантамі.
“Зразумела, у Бруселі разумеюць: калі патураць такім рэчам, уся юрыдычная і палітычная канструкцыя ЕС можа апынуцца пад ударам. Польскі прыклад могуць пераняць і іншыя краіны-ўдзельніцы, якія ў аднабаковым парадку могуць спрабаваць адмяняць для сябе дзеянне еўрапейскага права. А стварэнне наднацыянальнай юрысдыкцыі і наднацыянальных органаў у ЕС доўгі час лічылася адным з галоўных яго дасягненняў, – адзначыў палітолаг. – Цяпер Польшча пасля шматмільярдных уліванняў з боку ЕЗ і ЗША адчула сваю сілу і гонар так размаўляць з фармальным начальствам у Бруселі – гэта значыць ігнараваць яго і выказваць наравістасць. Але такі стан спраў не можа доўжыцца доўга. Залежнасць Польшчы ад Бруселя і Берліна, дзе таксама з дрэнна скрываемым раздражненнем глядзяць на паводзіны польскіх эліт, вельмі істотная. І калі за ўсе дэмаршы давядзецца заплаціць фінансавымі стратамі, то не факт, што цяперашняя ўлада ў Польшчы ўстаіць”.
Тым больш, падкрэсліў аналітык, у самім польскім грамадстве, якое выглядае па многіх параметрах расколатым, падтрымка кансерватараў далёка не абсалютная. “Мы гэта бачым на прыкладзе пратэстаў у Варшаве супраць бесчалавечнага стаўлення ўлад да мігрантаў. І гэта зноў паўтарэнне даўняй парадыгмы польскай гісторыі – аб’явіць на два франты вайну, якую не могуць вытрымаць, і прывесці дзяржаву да краху, замест таго каб весці разумную палітыку кампрамісаў і дамоўленасцей з суседзямі”, – рэзюмаваў Аляксей Дзермант.
